8+1  πράγματα που πρέπει να γνωρίζουμε για τη βιομηχανική κτηνοτροφία

Μεταξύ 1960 και 2015, η κτηνοτροφία υπερ-τριπλασιάστηκε, με αποτέλεσμα την αφθονία των ναύλων χαμηλού κόστους και την αποφυγή παγκόσμιων ελλείψεων τροφίμων.

Οι δεκαετίες βιομηχανικής κτηνοτροφίας έχουν βαρύνει το περιβάλλον και έχουν εγείρει ορισμένες σοβαρές ανησυχίες για το μέλλον της παραγωγής τροφίμων.

«Η αποτελεσματική γεωργία δεν είναι μόνο θέμα παραγωγής. Αφορά επίσης την περιβαλλοντική βιωσιμότητα, τη δημόσια υγεία την οικονομική ένταξη και την χρήση των ζώων».

James Lomax, Διευθυντής Προγράμματος του ΟΗΕ για το Περιβάλλον (UNEP).

1. Δεν είναι όσο φτηνή φαίνεται.

Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, η βιομηχανοποιημένη κτηνοτροφία, παράγει εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, μολύνει τον αέρα και το νερό και καταστρέφει την άγρια ζωή– και ‘κοστίζει’ στο περιβάλλον περίπου 3 τρισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο. Τα εξωτερικά κόστη, όπως τα κεφάλαια που απαιτούνται για τον καθαρισμό του μολυσμένου πόσιμου νερού ή για τη θεραπεία ασθενειών που σχετίζονται με την κακή διατροφή, δεν υπολογίζονται από τη βιομηχανία, πράγμα που σημαίνει ότι οι κοινότητες και οι φορολογούμενοι μπορεί να μην το συνειδητοποιούν ότι πληρώνουν αδρά.

2. Μπορεί να διευκολύνει την εξάπλωση των ιών από τα ζώα στον άνθρωπο.

Ενώ η γενετική τους ποικιλότητα παρέχει στα ζώα φυσική αντοχή στις ασθένειες, η εντατική κτηνοτροφία μπορεί να δημιουργήσει γενετικές ομοιότητες. Αυτό τα καθιστά τα ζώα παραγωγής πιο ευαίσθητα σε παθογόνους οργανισμούς και βακτηρία. Επιπλέον τα ζώα στις μονάδες παραγωγής βρίσκονται το ένα πάνω στο άλλο  με αποτέλεσμα, οι ιοί να μπορούν στη συνέχεια να εξαπλωθούν εύκολα και το ένα ζώο να αρρωστήσει το άλλο. Η εντατική κτηνοτροφία μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά ως γέφυρα για τα παθογόνα, επιτρέποντάς τους να μεταβιβαστούν από τα άγρια ζώα στα ζώα της φάρμας και στη συνέχεια στον άνθρωπο.

3. Έχει συνδεθεί με ζωονόσους.

Η εκκαθάριση των δασών και η δολοφονία της άγριας ζωής για να δημιουργηθεί χώρος για τις κτηνοτροφικές μονάδες, καθώς και η μετακίνηση των αγροκτημάτων πιο κοντά στα αστικά κέντρα μπορεί επίσης να καταστρέψει τους φυσικούς πόρους που προστατεύουν τους ανθρώπους από τους ιούς που κυκλοφορούν μεταξύ της άγριας ζωής. Σύμφωνα με πρόσφατη αξιολόγηση του UNEP, η αυξανόμενη ζήτηση για ζωικές πρωτεΐνες, η μη βιώσιμη κτηνοτροφική εντατικοποίηση και η κλιματική αλλαγή είναι μεταξύ των ανθρώπινων παραγόντων που επηρεάζουν την εμφάνιση ζωονοσογόνων νόσων.

4. Ενισχύει τη μικροβιακή αντοχή.

Εκτός από την πρόληψη και τη θεραπεία ασθενειών, τα αντιμικροβιακά χρησιμοποιούνται συνήθως για την επιτάχυνση της ανάπτυξης των ζώων. Για την ακρίβεια το 80% των αντιβιοτικών χορηγείται στα ζώα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ότι με την πάροδο του χρόνου, οι μικροοργανισμοί αναπτύσσουν αντοχή, καθιστώντας τα αντιμικροβιακά λιγότερο αποτελεσματικά ως φάρμακα. Στην πραγματικότητα, περίπου 700.000 άνθρωποι πεθαίνουν από ανθεκτικές λοιμώξεις κάθε χρόνο. Μέχρι το 2050, αυτές οι ασθένειες μπορεί να προκαλούν περισσότερους θανάτους από καρκίνο. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η «μικροβιακή αντοχή απειλεί τα επιτεύγματα της σύγχρονης ιατρικής» και μπορεί να επισπεύσει «μια εποχή μετά τα αντιβιοτικά, στην οποία κοινές λοιμώξεις και μικροτραυματισμοί μπορούν να σκοτώσουν».

5. Η χρήση φυτοφαρμάκων μπορεί να έχει δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία.

Μεγάλοι όγκοι χημικών λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων χρησιμοποιούνται για την αύξηση των κτηνοτροφικών αποδόσεων και οι άνθρωποι μπορεί να εκτεθούν σε αυτά τα δυνητικά τοξικά φυτοφάρμακα μέσω των τροφίμων που καταναλώνουν, με μεγάλο ρίσκο για τις επιπτώσεις που έχει αυτό στην υγεία τους. Ορισμένα φυτοφάρμακα έχει αποδειχθεί ότι επηρεάζουν δυνητικά τις αναπαραγωγικές λειτουργίες, αυξάνοντας τη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού, προκαλώντας μη φυσιολογικά πρότυπα ανάπτυξης στα παιδιά και μεταβάλλοντας τη λειτουργία του ανοσοποιητικού.

6. Μολύνει το νερό και το έδαφος και επηρεάζει την ανθρώπινη υγεία.

Η κτηνοτροφία παίζει σημαντικό ρόλο στη ρύπανση, απελευθερώνοντας μεγάλους όγκους κοπριάς, χημικών, αντιβιοτικών και αυξητικών ορμονών στις πηγές νερού. Αυτό εγκυμονεί κινδύνους τόσο για τα υδάτινα οικοσυστήματα όσο και για την ανθρώπινη υγεία. Στην πραγματικότητα, η πιο κοινή χημική ουσία της γεωργίας, το νιτρικό, μπορεί να προκαλέσει «blue baby syndrome», το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο σε βρέφη.

7. Έχει προκαλέσει επιδημίες παχυσαρκίας και χρόνια νοσήματα.

Η βιομηχανική κτηνοτροφία παράγει κυρίως εμπορευματικές καλλιέργειες, οι οποίες στη συνέχεια χρησιμοποιούνται σε μια μεγάλη ποικιλία από φθηνά, πυκνά σε θερμίδες και ευρέως διαθέσιμα τρόφιμα. Κατά συνέπεια, το 60 τοις εκατό όλης της διατροφικής ενέργειας προέρχεται από τρεις μόνο καλλιέργειες δημητριακών: ρύζι, καλαμπόκι και σιτάρι. Η δημοτικότητα των επεξεργασμένων, συσκευασμένων και παρασκευασμένων τροφίμων έχει αυξηθεί σχεδόν σε όλες τις κοινότητες. Καθώς οι άνθρωποι αυξάνουν την κατανάλωση κρέατος αυτομάτως τρώνε λιγότερα λαχανικά και φρούτα.  Αυτό επιτρέπει την αύξηση της παχυσαρκίας παγκοσμίως και πολλοί άνθρωποι υποφέρουν από ασθένειες που μπορούν να προληφθούν, που συχνά σχετίζονται με δίαιτες, όπως καρδιακές παθήσεις, εγκεφαλικό, διαβήτης και ορισμένοι καρκίνοι.

8. Είναι αναποτελεσματική η χρήση της γης.

Παρά την ανεπαρκή παγκόσμια προσφορά οσπρίων, φρούτων και λαχανικών, η κτηνοτροφία είναι ολοένα και πιο πανταχού παρούσα, διαιωνίζοντας έναν αυτοσυντηρούμενο κύκλο προσφοράς και ζήτησης. Μεταξύ 1970 και 2011, τα ζώα αυξήθηκαν από 7,3 δισεκατομμύρια σε 24,2 δισεκατομμύρια ‘μονάδες’ παγκοσμίως, με περίπου το 60 τοις εκατό της συνολικής κτηνοτροφικής γης να χρησιμοποιείται για βοσκή. Η κτηνοτροφία έχει λιγοστέψει την παραγωγή τροφίμων και έχει αυξήσει  την παραγωγή ζωοτροφών, βιοκαυσίμων και βιομηχανικών συστατικών για επεξεργασμένα τρόφιμα.

9. Περιχαρακώνει και ενισχύει την κοινωνική ανισότητα.

Στο άλλο άκρο της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων, τα τρόφιμα που είναι προσιτά στους φτωχούς μπορεί να είναι ενεργειακά πυκνά, αλλά είναι πάντα φτωχά σε θρεπτικά συστατικά. Οι ελλείψεις μικροθρεπτικών συστατικών μπορεί να βλάψουν τη γνωστική ανάπτυξη, να μειώσουν την αντίσταση στις ασθένειες, να αυξήσουν τους κινδύνους κατά τον τοκετό και, τελικά, να επηρεάσουν την οικονομική παραγωγικότητα. Οι φτωχοί βρίσκονται ουσιαστικά σε μειονεκτική θέση ως καταναλωτές.