Τα αέρια του θερμοκηπίου, όπως το διοξείδιο του άνθρακα, το μεθάνιο και το υποξείδιο του αζώτου, είναι εκείνα που παγιδεύουν την ηλιακή ενέργεια στην ατμόσφαιρα της Γης. Σε υψηλούς όγκους, αυτά τα αέρια προκαλούν τη θέρμανση του πλανήτη με αφύσικο ρυθμό. Αυτό το φαινόμενο είναι γνωστό αλλιώς ως φαινόμενο του αερίου του θερμοκηπίου ή υπερθέρμανση του πλανήτη.
Δυστυχώς, υπάρχουν στοιχεία που υποδηλώνουν ότι ο όγκος αυτών των αερίων στην ατμόσφαιρα της Γης αυξάνεται και συνεχίζει να αυξάνεται. Το διοξείδιο του άνθρακα έχει αυξηθεί πάνω από 40% τους τελευταίους δύο αιώνες, τα επίπεδα μεθανίου σήμερα πιστεύεται ότι είναι υπερδιπλάσια από αυτά της προβιομηχανικής εποχής και το υποξείδιο του αζώτου σημείωσε αύξηση 30% μεταξύ των ετών 1980-2016. Όπως προβλέπει η επιστήμη, αυτή η αύξηση των αερίων του θερμοκηπίου έχει έρθει παράλληλα με την αύξηση της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας. Το 1981 ο μέσος ρυθμός αύξησης ήταν ~0,18°C (ή 0,32°F). Σήμερα, ο μέσος ρυθμός αύξησης είναι υπερδιπλάσιος! Αυτή η σταδιακή θέρμανση προκαλεί πραγματικό πρόβλημα για τη ζωή στη Γη. Η άνοδος της θερμοκρασίας φέρνει μαζί της μια πληθώρα αρνητικών συνεπειών: συχνότερα και πιο σοβαρά καιρικά φαινόμενα, υψηλότερη στάθμη της θάλασσας και αυξημένη οξύτητα των ωκεανών, καθώς και υψηλότερα ποσοστά εξαφάνισης της άγριας ζωής.
Τώρα περισσότερο από ποτέ, είναι σημαντικό να κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας για να σταθεροποιήσουμε την αυξανόμενη παγκόσμια θερμοκρασία. Ένα τεράστιο έργο, σίγουρα. Όμως, καθώς περίπου το 50-65% όλων των αερίων του θερμοκηπίου προκαλούνται από τον άνθρωπο ή είναι ανθρωπογενή, υπάρχουν πολλά περιθώρια επισκευής.

Πώς μπορούμε λοιπόν να βοηθήσουμε στη μείωση της ποσότητας των αερίων του θερμοκηπίου που απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα;
Λοιπόν, για πολύ καιρό, η απάντηση σε αυτό το ερώτημα ήταν η μεταφορά. Το επίκεντρο των συζητήσεών μας σχετικά με τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου επικεντρώνεται στη χρήση προσωπικών μέσων μεταφοράς: πόσες πτήσεις κάνουμε κάθε χρόνο και πόσα μίλια ανεβαίνουν τα αυτοκίνητά μας. Αν και δεν διαφωνώ ότι πρέπει να προσέχουμε τη χρήση των μεταφορών μας, υπάρχει μια αυξανόμενη συναίνεση ότι πρέπει να ανησυχούμε για το φαγητό στο πιάτο μας τουλάχιστον όσο και για τη βενζίνη που καίμε στα αυτοκίνητά μας. Σωστά. Είπα, το φαγητό στο πιάτο μας. Τα τρία βασικά γεύματα που καταναλώνουμε μέσα στην ημέρα μας: πρωινό, μεσημεριανό και βραδινό. Ποιος θα το φανταζόταν ότι αυτό που τρώμε θα μπορούσε να έχει τόσο μεγάλο αντίκτυπο στην υγεία του πλανήτη μας όσο και ο αριθμός των ταξιδιών που κάνουμε στη δουλειά κάθε εβδομάδα. Υπάρχουν στοιχεία που υποδηλώνουν ότι όταν πρόκειται για τρόφιμα, ορισμένα προϊόντα περισσότερο από άλλα συμβάλλουν δυσανάλογα στην υπερθέρμανση του πλανήτη.
Σε μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Science, οι ακαδημαϊκοί Poore και Nemecek εξέτασαν τις σχετικές κλιματικές επιπτώσεις μιας ολόκληρης σειράς διαφορετικών τροφίμων. Για να γίνει αυτό, στάθμισαν όλους τους παράγοντες που συμβάλλουν στην παραγωγή τροφίμων, συμπεριλαμβανομένης :
- της γης που απαιτείται για την παραγωγή τους
- τη διαδικασία καλλιέργειας και
- τη μεταφορά.
Τα ευρήματά τους είχαν ένα ηχηρό συμπέρασμα: από όλα τα τρόφιμα που εξετάστηκαν, τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης έχουν το μεγαλύτερο αποτύπωμα εκπομπών. Προϊόντα όπως το βόειο κρέας, το αρνί, το τυρί, το χοιρινό και τα πουλερικά ξεπερνούν τα ριζώδη λαχανικά, τα εσπεριδοειδή, τις πατάτες, τους ξηρούς καρπούς και τα όσπρια.
Με βάση αυτή την ερεύνα η οποία θεωρείται από τις σημαντικότερες που έχουμε στα χέρια μας επιτρέψτε μου ναεπαναδιατυπώσω στηρίζοντας το εξής: Θα πρέπει να ανησυχούμε για το κρέας, τα αυγά και τα γαλακτοκομικά στο πιάτο μας τουλάχιστον όσο ανησυχούμε και για την βενζίνη που καίμε στα αυτοκίνητά μας.
Πως σταθμίζει η βιομηχανία της κτηνοτροφίας έναντι της βιομηχανίας μεταφορών, όσον αφορά τον όγκο των παραγόμενων αερίων του θερμοκηπίου;
Λοιπόν, ο τομέας της κτηνοτροφίας λέγεται ότι είναι υπεύθυνος για περίπου 7,1 δισεκατομμύρια τόνους εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κάθε χρόνο, αριθμός που ισοδυναμεί με περίπου 14,5% συνεισφορά όλων των ανθρωπογενών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. Λιγότερο συντηρητικές εκτιμήσεις υποδηλώνουν ότι το ποσοστό αυτό μπορεί να φτάσει το 18% ή και το 51%. Όποιο αριθμό κι αν πάρετε, αυτή η συνεισφορά είναι είτε ίση είτε μεγαλύτερη από όλες τις εκπομπές από τα οχήματα του κόσμου, συμπεριλαμβανομένων των αυτοκινήτων, των τρένων, των αεροπλάνων και των σκαφών που συμβάλλουν 7,0 δισεκατομμύρια τόνους εκπομπών αερίων θερμοκηπίου ή το 14% όλων των ανθρωπογενών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Ενώ η συνολική συμβολή των εκπομπών των μεταφορών και του ζωικού κεφαλαίου είναι (τουλάχιστον) ισοδύναμη, υπάρχουν ορισμένες σημαντικές διαφορές μεταξύ αυτών των δύο βιομηχανιών όσον αφορά τη συμβολή στην κλιματική αλλαγή.






Όπως και ο τομέας των μεταφορών, η βιομηχανία της κτηνοτροφίας παράγει μεγάλη ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα με την καύση ορυκτών καυσίμων, τόσο στην παραγωγή όσο και στη μεταφορά ζώων. Όμως, σε αντίθεση με τον τομέα των μεταφορών, η βιομηχανία της κτηνοτροφίας απελευθερώνει άνθρακα στην ατμόσφαιρα αλλάζοντας το τοπίο και καθαρίζοντας τη γη είτε για βοσκότοπους είτε για την καλλιέργεια ζωοτροφών. Σήμερα, υπολογίζεται ότι το ήμισυ του συνόλου της κατοικήσιμης γης στη Γη χρησιμοποιείται για την παραγωγή τροφίμων, ενώ περίπου το 77% αφιερώνεται ειδικά στη κτηνοτροφία. Για να αποκτήσει αυτή τη γη, η βιομηχανία της κτηνοτροφίας χρειάστηκε να αλλάξει το τοπίο: να αποψιλώσει τη γη και να την γεμίσει μπουλντόζες καταστρέφοντας οικοτόπους. Η παραγωγή ζώων και καλλιεργειών για ζωοτροφές ευθύνεται για το 80% της παγκόσμιας αποψίλωσης των δασών. Η αποψίλωση των δασών έχει σημαντικές επιπτώσεις στην κλιματική αλλαγή. Όταν τα δέντρα κόβονται, ο αποθηκευμένος άνθρακας τους απελευθερώνεται στον αέρα ως διοξείδιο του άνθρακα. Υπολογίζεται ότι η αποψίλωση των δασών από μόνη της συνεισφέρει έως και το 10% των ανθρωπογενών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και επομένως είναι μια συμβολή που πρέπει να λάβουμε υπόψη όταν συζητάμε τον αντίκτυπο που έχει η κτηνοτροφία στο κλίμα μας.

Επίσης, σε αντίθεση με τον τομέα των μεταφορών, η βιομηχανία της κτηνοτροφίας παράγει τεράστιο όγκο εκπομπών μεθανίου και οξειδίου του αζώτου. Πρόκειται για αέρια που παράγονται απευθείας από τα ίδια τα ζώα (π.χ., αέρια). Ο παγκόσμιος πληθυσμός των αγελάδων παράγει κατά μέσο όρο 681.913.500.000 δισεκατομμύρια λίτρα μεθανίου κάθε μέρα, μόνο με μετεωρισμό. Ο μετεωρισμός είναι ένα σύμπτωμα ασθένειας του πεπτικού συστήματος που εκδηλώνεται στην συσσώρευση αερίων στο έντερο, κυρίως στο παχύ έντερο, σπάνια στο στομάχι και σπανιότερα στην κοιλιακή χώρα .
Όσο αφορά το αέριο, εκτιμάται ότι ο κτηνοτροφικός τομέας παράγει το 65% όλων των ανθρωπογενών εκπομπών οξειδίου του αζώτου και το 37% των εκπομπών μεθανίου, καθιστώντας τη κτηνοτροφία την κύρια πηγή και των δύο τέτοιων αερίων σε όλο τον κόσμο. Αλλά με το διοξείδιο του άνθρακα να κυριαρχεί στις συζητήσεις για την υπερθέρμανση του πλανήτη, πόσο πρέπει να ανησυχούμε για αυτά τα άλλα δύο αέρια του θερμοκηπίου; Φαίνεται ότι η απάντηση είναι μόνο μια : πρέπει να είμαστε πολύ προβληματισμένοι και να ανησυχούμε πολύ.Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε το Cowspiracy, το μεθάνιο είναι ένα ισχυρό αέριο του θερμοκηπίου, λέγεται ότι είναι κάπου μεταξύ 25-100 φορές πιο καταστροφικό από το διοξείδιο του άνθρακα και με δυναμικό υπερθέρμανσης του πλανήτη 86 φορές μεγαλύτερο από το διοξείδιο του άνθρακα! Για το υποξείδιο του αζώτου, το δυναμικό υπερθέρμανσης του πλανήτη, σε σχέση με αυτό του διοξειδίου του άνθρακα είναι 310 φορές μεγαλύτερο.
Και, εκτός από τις προφανείς επιπτώσεις που έχει αυτό για το μεταβαλλόμενο κλίμα μας, αυτή η τεράστια ποσότητα απορριμμάτων που δημιουργούν τα εκτρεφόμενα ζώα προκαλεί επίσης προβλήματα στο περιβάλλον μας. Ενώ ορισμένα από αυτά τα απόβλητα αντιμετωπίζονται και ανακυκλώνονται ως λίπασμα καλλιεργειών, το μεγαλύτερο μέρος μένει ακατέργαστο σε επικίνδυνους βόθρους. Τα ζωικά απόβλητα περιέχουν υψηλές συγκεντρώσεις αζώτου, αντιβιοτικών, αμμωνίας, μεθανίου και διοξειδίου του άνθρακα. Όχι μόνο αυτό είναι μια αιτία της σταθερής θέρμανσης του πλανήτη, αλλά είναι επίσης μια απειλή για το περιβάλλον και όσους ζουν σε κοντινή απόσταση από φυτά.



Τι μπορούμε να κάνουμε λοιπόν για να βοηθήσουμε
Λοιπόν, το σημαντικό εδώ είναι ότι η μείωση της κατανάλωσης προϊόντων διατροφής ζωικής προέλευσης είναι ένας σίγουρος λόγος για τον οποίο μπορούμε να συμβάλλουμε στη μείωση των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και τελικά στην επιβράδυνση της θέρμανσης του πλανήτη μας. Μια μελέτη, παρείχε στοιχεία για να υποστηρίξει ένα τέτοιο επιχείρημα. Σε αυτή τη μελέτη, έλαβαν μέρος 2.041 vegans, 15.751 χορτοφάγοι, 8.123 ψαροφάγοι και 29.589 κρεατοφάγοι όπου και αξιολογήθηκαν ως προς τη συμβολή τους στις εκπομπές ρύπων. Μέσα από αυτή την έρευνα, διαπιστώθηκε ότι μια vegan διατροφή παρήγαγε τις μισές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από μια δίαιτα με βάση το κρέας.
Ενώ η πλήρης αποχή από το κρέας και άλλα ζωικά προϊόντα φαίνεται να μας προσφέρει την καλύτερη λύση για την αντιμετώπιση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, η μείωση φαίνεται επίσης πολλά υποσχόμενη. Είτε πρόκειται για αποχή είτε για μείωση, ο καθένας από εμάς μπορεί να κάνει το ό,τι καλύτερο μπορεί για να μειώσει την παραγωγή αερίων του θερμοκηπίου και να επιβραδύνει την αφύσικη θέρμανση του πλανήτη μας καθώς και την καταστροφή του μιας και δεν υπάρχει πλανήτης Β.
