Τι είναι το fast fashion;

Σύμφωνα με τον ορισμό από Investopedia » Ο όρος Fast Fashion χρησιμοποιείται για να περιγράψει σχέδια ρούχων που μεταφέρονται γρήγορα από τις «πασαρέλες» στα καταστήματα για να συμβαδίσουν με τις νέες τάσεις. Οι συλλογές ρούχων είναι βασισμένες σε σχέδια που παρουσιάζονται στις εβδομάδες μόδας. Η Fast Fashion επιτρέπει σε άτομα που ακολουθούν τις τάσεις να αγοράζουν τρέντι ρούχα σε πολύ οικονομικές τιμές. Η γρήγορη μόδα έγινε συνηθισμένη λόγω των χαμηλών τιμών των ρούχων, της αυξημένης ανάγκης για μοδάτα ρούχα και της αγοραστικής δύναμης από το μέρος των καταναλωτών. Για αυτούς τους λόγους, οι fast fashion εταιρίες ανανεώνουν τις συλλογές τους κάθε βδομάδα για να μένουν στις τάσεις της μόδας, προσφέροντας ρούχα σε πολύ χαμηλές τιμές.

Τι πρόβλημα δημιουργεί αυτό;

Κάποιος θα μπορούσε να υποθέσει ότι τα fast fashion brands παρέχουν σε μεγάλο πλήθος καταναλωτών την αγορά σχεδίων εμπνευσμένα από μεγάλους οίκους μόδας σε οικονομικές τιμές, ώστε να αισθάνονται «μοδάτοι». Όμως αυτές οι χαμηλές τιμές πρέπει να εξεταστούν πιο προσεκτικά καθώς αποτελούν την πηγή του προβλήματος.

Αρχικά, ένα από τα χαρακτηριστικά του fast fashion είναι οι φρενήρεις ρυθμοί παραγωγής ρούχων. Κάθε χρόνο παρουσιάζονται από τις fast fashion εταιρείες 52 μικρό κολεξιόν που αναλογούν σε μία συλλογή ανά βδομάδα. Παράγοντας νέα σχέδια και ρούχα δημιουργείται η πλασματική ανάγκη στον καταναλωτή για τις συνεχείς αγορές αυτών, καθώς νιώθουν αυτοπεποίθηση.

Ακόμη, η ανάγκη για μεγάλη και γρήγορη παραγωγή ρούχων οδηγεί στην χρήση κακής ποιότητας υλικών με μικρή διάρκεια ζωής, με αποτέλεσμα τα ρούχα να καταστρέφονται πολύ σύντομα και ο καταναλωτής να αναγκάζεται να αγοράσει καινούργια κομμάτια. Η συνηθισμένη ερώτηση που ακολουθεί είναι «Ε και τι πειράζει είχε μόνο … ευρώ;Δεν κοστίζει και πολλά». Μπορεί για τον καταναλωτή οι τιμές να είναι προσιτές αλλά κάποιοι άλλοι την «πληρώνουν» στην βιομηχανία της γρήγορης μόδας και αυτοί είναι οι εργαζόμενοι.

Οι fast fashion εταιρίες χρησιμοποιούν για την παραγωγή των ρούχων τους τα sweatshops , βιομηχανίες στις οποίες οι εργαζόμενοι δουλεύουν για 14 με 16 ώρες την ημέρα, σε άθλιες συνθήκες με πολύ χαμηλές αμοιβές ενώ δεν λείπουν περιστατικά παρενόχλησης, βίας, καθώς και παιδικής εργασίας. Ένα τραγικό γεγονός που συνέβη στις 24 Απριλίου 2013 στο κτίριο Rana Plaza στο Μπαγκλαντές με 1134 νεκρούς και 2500 τραυματίες, αποτελεί τρανή απόδειξη των άθλιων συνθηκών εργασίας αυτών των ανθρώπων, καθώς στο κτίριο δούλευαν για την παραγωγή ρούχων εταιριών fast fashion χωρίς να λαμβάνονται υπόψιν οι κανονισμοί ασφαλείας με αποτέλεσμα το κτίριο να καταρρεύσει. Οι εταιρίες που παρήγαγαν τα ρούχα τους στο Rana Plaza είναι Benetton, Bonmarché, Prada, Gucci, Versace, Moncler, the Children’s Place, El Corte Inglés, Joe Fresh, Mango, Matalan,Primark, and Walmart.

Όσον αφορά το περιβάλλον, υπάρχουν αμέτρητα προβλήματα που δημιουργούνται. Αρχικά, τα ρούχα που δεν καταφέρνουν να πωληθούν οι εταιρίες τα καίνε ή τα πετάνε στις χωματερές κάνοντας την βιομηχανίας της μόδας την δεύτερη πιο ρυπογόνα στον πλανήτη . Έπειτα οι πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται καθώς και τα τοξικά χρώματα πέρα από τα προβλήματα υγείας που δημιουργούν στους εργαζομένους της παραγωγής όταν βρίσκονται σε επαφή με αυτά, ρυπαίνουν τις τριγύρω περιοχές από τα εργοστάσια όταν καταλήγουν στα ύδατα ή στο χώμα.

Εμείς ως καταναλωτές τι μπορούμε να κάνουμε;

Αρχικά, δεν στηρίζουμε τις fast fashion εταιρίες, δηλαδή περιορίζουμε και σταματάμε τις αγορές μας από αυτές καθώς και δεν τις διαφημίζουμε σε γνωστούς μας. Επειδή όμως το μποϋκοτάζ από μόνο του δεν θα βελτιώσει την κατάσταση χρειάζεται να κάνουμε και κάποια περαιτέρω βήματα όπως να στέλνουμε email στις εταιρίες αυτές ρωτώντας για την προέλευση των ρούχων, τις εργασιακές συνθήκες των υπαλλήλων στα εργοστάσια και στα καταστήματα , τις πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται κλπ. Τώρα δημιουργείται ένα άλλο καίριο ερώτημα : «και από που θα ψωνίζω;». Παρακάτω παρατίθενται όλες οι εναλλακτικές για τις αγορές για να αποφύγει ο καταναλωτής τα fast fashion brands.

Ψώνια από second hand

Η καλύτερη ίσως και πιο οικονομική εναλλακτική είναι η αγορά second hand ρούχων και αντικειμένων, δηλαδή ρούχα, είδη σπιτιού και πολλά ακόμα από δεύτερο χέρι. Το γεγονός ότι είναι δεύτερο χέρι δεν σημαίνει ότι είναι βρώμικα ή κατεστραμμένα καθώς σχεδόν όλα τα μαγαζιά second hand τηρούν τους υγειονομικούς κανονισμούς που προβλέπονται όπως αναγράφεται και στα καρτελάκια των προϊόντων τους. Κάποιος μπορεί να ψωνίσει δεύτερο χέρι είτε από φυσικά καταστήματα που υπάρχουν σε όλες τις μεγάλες και σε αρκετές επαρχιακές πόλεις, είτε από την εφαρμογή depop , είτε από το remixshop.com. Τα καλύτερα φυσικά καταστήματα στην Αθήνα βρίσκονται στην Ομόνοια, στα Εξάρχεια, στην Οδό Αθηνάς στο Μοναστηράκι ενώ στην Θεσσαλονίκη στην Καμάρα αλλά και διάσπαρτα στο κέντρο της πόλης.

Ψώνια από ethical brands

Η υποστήριξη εταιριών ηθικής μόδας είναι η αμέσως επόμενη λύση μετά από τις αγορές second hand. Με την οικονομική στήριξη σε αυτές τις εταιρίες θα φανούν οι προτιμήσεις των καταναλωτών και ίσως παρακινηθούν και πολλές fast fashion εταιρίες για να αλλάξουν την πολιτική τους. Ethical εταιρίες μπορούν να βρεθούν μέσω της εφαρμογής Good On You στην οποία μπορεί κάποιος είτε να αναζητήσει το είδος που θέλει να αγοράσει και η εφαρμογή του προτείνει τις καλύτερες εταιρίες με βάση την βαθμολογία ως προς το αντίκτυπο στο περιβάλλον, τις εργασιακές συνθήκες κλπ. είτε μπορεί να αναζητήσει μια εταιρία και να δει την βαθμολογία τις για τις αντίστοιχες κατηγορίες. Τα ethical brands είναι πιο ακριβά από τα fast fashion brands καθώς προσέχουν τις πρώτες ύλες, τις συνθήκες εργασίας και τον μισθό των εργαζομένων τους , χωρίς να τα θυσιάζουν στον βωμό του κέρδους.

Δεν ψωνίζουμε εάν δεν έχουμε πραγματική ανάγκη

Ο πιο σίγουρος και εύκολος τρόπος για να δράσουμε σαν καταναλωτές είναι να μην αποδεχτούμε το μοτίβο της καταναλωτικής μανίας που παρουσιάζεται και εδραιώνεται στην σημερινή κοινωνία. Καλό θα ήταν πριν από κάθε αγορά να υπάρχει προβληματισμός για το αν αυτή η αγορά είναι αναγκαία ή παρορμητική , εάν γνωρίζουμε καλά την εταιρία την οποία επρόκειτο να στηρίξουμε και αν αυτή πληρεί ορισμένες προϋποθέσεις. Τέλος, η αξιοποίηση των ήδη αγορασμένων ρούχων μας μέχρι αυτά να μην είναι λειτουργικά είναι και καλύτερη λύση για το περιβάλλον καθώς δεν πετάμε τα ρούχα μας, άρα δεν καταλήγουν στις χωματερές εντείνοντας το πρόβλημα της ρύπανσης.

Στις πηγές αναφέρονται βοηθητικά και ενημερωτικά βίντεο και άρθρα που αφορούν το ζήτημα του fast fashion και επίσης προτείνονται την παρακολούθηση του ντοκιμαντέρ The True Cost καθώς και σχετική αναζήτηση στο https://www.fashionrevolution.org/.

Πηγές: